Wat gebeurt er in je lichaam en hoofd als je stottert?

Stotteren ontstaat niet omdat je iets verkeerd doet. Het is een complex samenspel tussen je hersenen, zenuwstelsel, spieren en emoties. Bij mensen die stotteren worden de signalen die je hersenen naar je mondspieren sturen soms vertraagd of verstoord. Daardoor stokt je spraak, herhaal je klanken of houd je juist helemaal stil.

Je denkt misschien vlot, maar je mond doet niet automatisch mee. Dat kan voelen alsof je controle verliest, terwijl je juist probeert extra je best te doen. Die spanning maakt het vaak erger, waardoor je in een vicieuze cirkel belandt.

Waarom jij stottert: mogelijke oorzaken

De oorzaken van stotteren verschillen per persoon. Vaak is het een combinatie van factoren:

• Erfelijkheid: Stotteren komt vaker voor in families. Je kunt er aanleg voor hebben.
• Neurologische factoren: Soms werken bepaalde hersengebieden net iets anders, vooral bij het plannen en uitvoeren van spraak.
• Psychologische oorzaken: Stress, angst of trauma kunnen het stotteren uitlokken of verergeren.
• Verworven stotteren: Sommige mensen gaan stotteren na een hersenbloeding, ongeluk of ziekte.

Het is belangrijk om te weten dat niemand de schuld heeft. Je stottert niet omdat je iets fout doet of niet genoeg je best doet. Het is iets wat gebeurt, en waar je wél grip op kunt krijgen met de juiste hulp.

Wat betekent stotteren voor jouw dagelijks leven?

Stotteren kan meer doen dan je denkt. Misschien vermijd je telefoontjes, presentaties of spontane gesprekken. Misschien kies je andere woorden om haperingen te voorkomen. Of je voelt je gespannen in sociale situaties, bang voor reacties of ongeduld.

Dit alles heeft invloed op hoe je jezelf ziet. Je voelt je misschien minder vrij, minder zeker of zelfs anders dan anderen. Dat is zwaar – maar je bent niet alleen. Veel mensen delen dit gevoel. En het goede nieuws: er is hulp en je kunt stappen zetten.

Wat kun je doen als je stottert?

De eerste stap is begrijpen dat je niet de enige bent. En dat je er niet mee hoeft te blijven worstelen. Er zijn behandelingen die écht kunnen helpen:

• Logopedie: Je leert spreektechnieken, ademhaling en meer controle.
• Cognitieve gedragstherapie: Je werkt aan het omgaan met spreekangst en negatieve gedachten.
• Stottertherapie: Er zijn speciale programma’s zoals de Camperdown-methode of McGuire Programme.
• Online tools: Er bestaan apps, videocursussen en zelfhulpprogramma’s die je in je eigen tempo kunt volgen.

Elke behandeling begint met een gesprek. Een logopedist of stottertherapeut kijkt samen met jou wat werkt. Het doel is niet om ‘perfect’ te leren praten, maar om met meer vertrouwen en rust te spreken.

Veelgestelde vragen over stotteren en de oorzaken ervan

Kan ik iets gedaan hebben waardoor ik ben gaan stotteren?

Nee. Stotteren is geen gevolg van een fout of zwakte. Het is een spraakstoornis waar je geen controle over hebt, maar wel invloed op kunt uitoefenen.

Waarom stottert de één wel en de ander niet?

Dat heeft te maken met aanleg, hersenwerking en omstandigheden. Sommige mensen hebben meer gevoeligheid in de communicatie tussen hersenen en spraakspieren.

Wordt stotteren erger door stress?

Ja, stress kan stotteren verergeren. In ontspannen situaties merk je vaak dat het minder wordt. Daarom is ontspanning en ademhaling zo belangrijk.

Kan ik nog leren vloeiender te spreken?

Zeker. Met de juiste hulp kun je leren hoe je meer controle krijgt over je spraak. Volledig verdwijnen doet het misschien niet altijd, maar het hoeft je leven niet te beheersen.

Is stotteren hetzelfde als haperen?

Nee. Iedereen hapert weleens. Stotteren is vaker, langduriger en kan gepaard gaan met spanning of blokkades.